Het is vijf uur in de ochtend. Ik loop in mijn pyjama op straat met de jongste telg in de wandelwagen. Stiekem gluur ik langs het geïmproviseerde gordijntje en twee grote ogen kijken me aan. Wakker. Nog steeds.
Faas is wat ze noemen een vroege vogel. Klinkt heel gezellig zo’n vogel (dat is het eigenlijk ook), maar zo rond 4:30 mag mijn portie wel naar Fikkie… Ik ben te moe voor die gezelligheid. En wat ik merk aan Faas nu het vroege waken een patroon bij hem is geworden: hij is eigenlijk zelf ook te moe voor die gezelligheid. Hij wil echt graag nog wat slapen maar het lukt hem niet meer. Soms in de wandelwagen pakt hij toch nog een uurtje. Dus met die kennis maak ik af en toe een pyjamawandeling. Alles voor het nageslacht!
Ik had wel eens gelezen over dat je bij vroeg waken je kind nooit vóór 9:30 weer in bed zou moeten leggen omdat er anders “een signaal naar het brein gaat dat hij toch snel weer slaap kan inhalen”… Klinkklare onzin natuurlijk. Ieder slaapgekkie weet dat een oververmoeide baby slechter slaapt en slechte slaap overdag is een recept voor onrustige nachten en vroege ochtenden. Niet de oplossing dus.
En weet je wat ook een probleem is van een dag die vroeg begint? Hij duurt ook heel lang. Niet alleen voor mij trouwens, maar ook voor Faas. Dus Faas moet eigenlijk vroeg naar bed. Maar ja, dan is het morgen weer vroeg dag. Zelfs een gemiddelde baby of dreumes zal niet vaak meer dan 10-11u per nacht slapen.
Kan ik dan niet toch beter een beetje smokkelen met een latere bedtijd? Nee dus. Wederom: die oververmoeidheid gaat je in de billen bijten! Je wilt wel dat de kleine genoeg slaapdrang kan opbouwen voor de nacht natuurlijk, dus als hij goed slaapt overdag dan wil je zeker de maximale wakkertijd volmaken. Maar langer rekken is wederom een recept voor vroeg wakker worden.
Vroeg wakker worden is een van de lastigste slaapproblemen om op te lossen. Dit komt met name doordat de biologie niet aan je zijde is:
- Melatonine (slaaphormoon) is al behoorlijk onderdrukt
- Cortisolproductie (maakt je alert) neemt toe aan het einde van de nacht
- De grootste slaapdrang is inmiddels weg geslapen gedurende de rest van de nacht
Geen ideale omstandigheden om lekker (verder) te slapen. En het maakt ook dat er niet één gouden tip is om dit op te lossen. Maar los van de biologie, zijn er best veel knoppen waar je aan kunt draaien. Hier geef ik je de belangrijkste tips.
- Iedereen slaapt lichter aan het einde van de nacht, dus check de slaapkamer: Is het écht helemaal donker daar? Is de temperatuur aan het einde van de nacht nog aangenaam? Is er geluid in de vroege ochtend die je kindje gemakkelijk kan wekken?
- Ga overdag zo vroeg en zo lang mogelijk naar buiten! Licht, buitenlucht en veel beweging zorgen voor meer slaap.
- Huilt je kindje niet, laat hem dan gewoon wakker in zijn bedje. Soms vallen ze na een tijdje toch gewoon weer in slaap. Als je gaat troosten doe het in het donker, zachtjes en houdt het saai. “Het is nog nacht”, is de boodschap die je daarmee geeft. Begin de dag pas om 6:00.
- Hoe verleidelijk ook: neem je kindje niet mee naar het grote bed als hij vroeg wakker wordt. De kans is groot dat hij alleen maar steeds vroeger wakker zal gaan worden.
- Zorg voor voldoende slaap overdag. En zorg vooral voor de juiste spreiding van de slaapjes. Een slaapje skippen overdag is zelden een oplossing voor vroeg waken!
- Met een latere bedtijd ontstaat na gewenning ook een latere start van de dag. Dit bereik je het beste door slaap toe te voegen. Een powernap aan het einde van de dag gaat je hiermee helpen. Rek nooit het laatste blok wakkertijd op want dat werkt vroeg wakker worden echt in de hand.
- Zit je dreumes in de overgang naar 1 dutje dan heb je bij een vroege vogel een extra uitdaging: die dag is immers zo lang, maar een powernap aan het einde van de dag die pikt hij niet meer. Probeer dan het ritme met 3-3-4 (wakkertijden) te volgen met een powernap in de ochtend in plaats van einde dag.
Bij Faas was een combinatie van deze tips het juiste recept. Na een tijdje gewende hij hiermee een nieuw tijdstip van wakker worden en inmiddels slaapt Faas de meeste dagen tot 6:30. Zelden begint de dag nog vóór 6:00. Daarmee behoren mijn pyjamawandelingen gelukkig ook tot het verleden.