Ik weet even niet meer hoe laat het is. Ik denk al tegen 15:00 uur. Ik heb in ieder geval nog niet gedoucht. Eigenlijk ook nog niet ontbeten. Ik had vanmorgen gezegd dat ik wel zou koken vandaag, maar ik kan nu even niet bedenken wanneer ik dat precies ga doen… Ik zit al uren in een donkere kamer met een huilende baby die maar niet wil slapen.
Boris is een heel gevoelig kind maar laat aan de buitenkant iets anders zien. “Wat een wakker en alert kindje hè” zeggen mensen als ze zijn temperamentvolle snoetje zien. Wakker dat is hij zeker. Hij wil alles meemaken, overal bij zijn en van slapen wil hij niks weten. Waarschijnlijk hadden we daarom pas zo laat in de gaten dat onze aanpak hem niet goed deed. Wij hadden zelf een romantisch beeld van het ouderschap. Baby slapend in de wandelwagen terwijl wij lekker in restaurant of bij vrienden onder de mensen zijn. “Als hij er jong aan went, krijgen we vanzelf een makkelijk kind”, zeiden we stoer tegen elkaar. Oei… Wat kregen wij die boomerang om onze oren. Alle prikkels, gebrek aan ritme en uiteindelijk een complexe verborgen reflux, maakte van onze gevoelige alerte baby een onrustige huilbaby. En mijn dagen bestonden uiteindelijk alleen nog uit troosten en wiegen. Uren per dag zat ik in die verduisterde babykamer.
Natuurlijk zijn alle baby’s in zekere mate gevoelig voor prikkels. Toch zijn er baby’s die er meer moeite mee lijken te hebben dan andere en hier ook heviger op reageren. Deze gevoelige baby’s zuigen alle prikkels op en raken hierdoor gemakkelijk overprikkeld en oververmoeid. De prikkels kosten ze veel energie en deze baby’s hebben behoefte aan ritme, prikkelreductie en voldoende slaap. Gevoelige baby’s reageren ook heftiger op de prikkels van binnenuit (krampjes, ontwikkelsprongen) en ontwikkelen vaker refluxklachten (overprikkeling en oververmoeidheid zijn beide triggers voor reflux). Als ze te lang wakker zijn of overprikkeld raken zullen ze prikkelbaar reageren en kunnen ze veel huilen.
Met een gevoelige én wakkere baby heb je een extra uitdaging. Deze temperamentvolle baby’s zijn namelijk altijd op zoek naar nieuwe prikkels en stimulans. Ze vinden alles interessant en lijken niet vermoeid te raken. Hun slaapsignalen zijn vaak erg lastig te herkennen. Deze baby’s hebben behoefte aan stimulans tijdens wakkertijd maar ook zij zijn gebaad bij ritme, prikkelreductie en voldoende slaap. Vaak kunnen ze wel wat extra hulp gebruiken om in slaap te komen. Je wilt voorkomen dat ze oververmoeid raken doordat ze te lang wakker blijven. Ze worden dan hyper en raken over hun slaap heen waardoor slapen fysiek haast onmogelijk wordt.
Overprikkeling en oververmoeidheid zijn te voorkomen. Maar daar moet je dan wel wat voor doen (en laten).
- Zorg voor een rustige omgeving tijdens wakkertijd. Niet te veel speelgoed (lege box, geen mobile erboven), beperk geluid (radio, tv uit) en eventueel ook licht.
- Stimuleren tijdens wakkertijd doe je door samen te spelen en je baby fysiek en cognitief uit te dagen. Maar laat onnodige prikkels van bijvoorbeeld radio of tv op de achtergrond achterwege.
- Plan niet te veel uitjes op een dag en houdt rekening met de slaapmomenten van je baby. Ga wel lekker naar buiten zodat je alerte baby ook aan zijn trekken komt.
- Volg een ritme met maximale wakkertijden die passen bij de leeftijd van je baby.
- Je helpt je baby door hem te begrenzen en af te schermen tegen prikkels wanneer de slaaptijd in zicht komt
- Zorg voor een rustige slaapplek. Slapen doet een baby in principe op een slaapkamer (en dus niet in de box). Zorg dat je de kamer goed donker kunt maken. Zeker alerte baby’s blijven alles in zich opzuigen dus een donkere kamer helpt!
- Inbakeren helpt een onrustige en alerte baby om tot rust te komen en makkelijker zijn slaap te vinden.
- Slapen in een draagzak of draagdoek is trouwens ook goed. Bij baby met reflux vaak de enige plek waar het lukt… Rechtop, dichtbij papa of mama, en afgeschermd van de prikkels van buiten.
- Lukt het slapen in een bedje niet (bijvoorbeeld vanwege de reflux): dan wil je zo veel mogelijk dragen. Voorkom oververmoeidheid door te zorgen voor slaap, hoe dan ook en in de juiste spreiding over de dag.
Maak je geen zorgen over die prikkelarme omgeving. “Hij moet het toch leren!” Hoor ik vaak. En dat komt zeker nog wel. Maar nu geeft je baby aan: het is te veel voor me. Als hij ouder wordt zal het verwerken van de prikkels ook beter gaan. Een gevoelige wakkere baby verwerkt wat lastiger de prikkels en heeft meer moeite met zelfstandig slapen. Vaak huilen ze meer van de oververmoeidheid, ze verzetten zich tegen de slaap en niet zelden ontwikkelen zelfs reflux klachten. Aan de andere kant zie je vaak ook een snellere cognitieve ontwikkeling (wakkertijd is immers leertijd) en als gevoelige kinderen ouder worden zie je een empathisch kind, fantasierijk en met oog voor detail. Moeite met inslapen blijft vaak een terugkerende uitdaging bij gevoelige en temperamentvolle kinderen, dus zorg vooral aan de start voor een goede slaapbasis waar hij later op terug kan vallen.